Çiçek Aşısı Neden İz Bırakır?
Çiçek aşısı, yüz milyonlarca insanı öldüren, ancak kollarda büyük yaralar bırakan çiçek hastalığını neden tamamen yok etti? 17. ve 18. yüzyıllarda insanlık ölümcül bir hastalıkla sarsıldı. Çiçek hastalığı. Enfekte olan 10 kişiden 3'ünü öldürdüğü ve hayatta kalanlar arasında çeşitli sakatlıklara maruz kaldığı bilinen hastalık, aşı ile tedavi edildi.
Tıp ve bilim tarihinde geliştirilen ilk aşı olan çiçek hastalığı aşısı, yalnızca 20. yüzyılda 300 milyondan fazla insanı öldürdüğü bilinen hastalığı, yıllar sonra tarihin tozlu bir bölümüne gömdü. Ancak bu aşı, diğer aşılardan farklı olarak insanların kollarında kalıcı bir iz bırakmaktadır. Bakalım çiçek hastalığı aşısı neden kolda yara izi bırakıyor.
Neden Kollarda İz Bırakıyor?
Çiçek hastalığı aşısı, mevcut aşılama yönteminden farklı bir şekilde verildi. Aşılar genellikle tek uçlu bir iğne kullanılarak verilir. Çoğu cildin üst tabakasından daha derindedir, kas dokusunun altına enjekte edilir. Ancak çiçek hastalığında durum her iki açıdan da farklıdır.
Aşı, derinin en üst tabakası olan epidermisin alt tabakası olan dermise çatallı, iki iğneli bir iğne ile enjekte edilir, birkaç delikten enjekte edilir. Enjekte edilen aşı bölgede çoğalmaya başlar ve papül adı verilen şişlikler oluşturur. Yumru, içi sıvı dolu bir baloncuk gibi görünen bir kesecik veya doku haline gelir ve ardından yara izine dönüşür. Yara, çevresinde belirgin bir "çerçeve" ve ortasında hafif bir çıkıntı bulunan büyük bir yara izine benziyor.
Aslında çiçek aşısının bıraktığı izleri yara izi olarak düşünebiliriz. Çünkü vücut buna benzer bir mantıkla tepki verir. Çiçek aşısı gibi ciltte bir yara oluştuğunda, vücut bölgeyi iyileştirmek ve yara izini onarmak için hızla tepki verir. Bu işlemden sonra cilt dokusu onarılmış bir yara olduğu için bölge izlenecektir. Normal cilt hücrelerinin gelişmesi zaman alırken, yara dokusu daha hızlı gelişebilir; vücudun bu koruyucu tepkisi, cildimizde yara izi olarak kendini gösterir.
Kolunuzdaki bir yara izinin hangi aşıya ait olduğunu anlamanın iki yolu vardır, bunlardan biri çok basittir. 1970'lerden sonra doğduysanız, aşının çiçek hastalığı olma ihtimali çok azdır. Bunun nedeni, dünya çapında ortak bir toplu aşılama kampanyasının başarısı ve dünya çapında çiçek hastalığının resmi olarak ortadan kaldırılmasıdır.