GELİŞİM ALANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
BİLİŞSEL VE AKADEMİK BECERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Otizmin tanı ölçütleri arasında yer almamasına karşın, grubun zihinsel kapasitelerini ve bilişsel becerilerin değerlendirmek, hem çocukları sınıflamak hem de uygun müdahale programları planlamak açısından çok önemli kabul edilmektedir. Çünkü zihinsel becerilerin derecesi otistik becerilerin derecesi, beceri kazanımı, öğrenme yeteneğini ve uyumsal davranışlarla yakından ilişkilidir ve çocuk için uzun dönemli çıktıların, bir başka deyişle eğitimle ilgili performansın en önemli göstergesidir. Bu nedenle otizm spektrum bozukluğu olan çocukların zihinsel işlerini değerlendirmek için kullanılacak araçlarda değerlendirme araçları arasında önemli bir yer tutar.
Otizmli çocukların zeka düzeyleri ve bilişsel becerileri konusunda birçok araştırma yapılmış, ancak bu çalışmaların bulguları genellikle yanlış yorumlanmıştır. Bazı araştırmacılar otizmli çocukların zihinsel becerilerin akranlarına benzer olduğunu, sosyal ve iletişim becerilerindeki sınırlılık ve problem davranışları nedeniyle zihinsel yetersizliği varmış gibi göründüklerini açıklamıştır.
Oysa zeka testi sonuçlarına göre otizmli çocukların yaklaşık %60’ının zeka bölümleri 50'den aşağı da, %20'sinin zeka bölümleri ise 50-70 arasındadır. Grubun sadece % 20'sinin zeka bölümleri 70 ve daha üzerindedir. Ayrıca çok erken yaşta etkili müdahale programlarına katılan otizm spektrum bozukluğu olan çocukların zeka bölümlerinde de artma olduğu görülmüştür. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların yaklaşık %10'unda alışılmadık yetenekler görülmekte, bu çocuklar işlevleri açısından zihinsel yetersizlik tanısı alsalarda müzik,resim, örüntü oluşturma, takvim bilgileri, matematik ve fotografik hafıza alanlarında çevrelerindeki kişileri şaşırtacak beceriler sergiliye bilmektedirler.
Son yıllarda araştırmacılar çocukların sözel ve sözel olmayan bireysel becerilerindeki güçlü ve zayıf yönleri belirlemek yerine, bu grupta ortaya çıkan özel bilişsel becerileri olup olmadığını odaklanmaktadırlar.
Bu çalışmalar sonucunda otizm spektrum bozukluğunun atipik algı, sezgi yoluyla öğrenme, dikkat, esnek düşünme ve bakış açısını alma gibi bilişsel becerilerde diğerlerinden belirgin derecede farklı özellikler olduğu ileri sürülmektedir.
- Weschler Zeka Testi IV
- Weschler Okul Öncesi ve İlkokul Zeka Testi
- Standford-Binet Zeka Testi V
- Ayrışık Yetenekler Ölçeği II
- Reynolds Zihinsel Değerlendirme Ölçeği
SÖZEL OLMAYAN TESTLER
- Colombia Zihinsel Olgunluk Testi
- Merril-Palmer Zihinsel Testler Ölçeği
- Leiter Uluslararası Performans Ölçeği
- Sözel Olmayan Zeka Testi
- Akademik Başarı Testi
- Woodcook-Johnson III Başarı Testi
- Kaufman Eğitimsel Başarı Testi
- Weschler Bireysel Başarı Testi
