İnsanlar Diğer Biyolojik Akrabalarından Neden Daha Az Uyurlar?
Günümüzde insanlar neden biyolojik akrabalarından daha az uyuyor? Bilim camiasında öne sürülen son teorilere daha yakından bakalım. Primat ailesinde, şempanzeler günde ortalama 9,5 saat, marmosetler 13 saat ve hatta maymunlar bile geceleri tam 17 saat uyurlar.
Öyleyse bilim neden primat olan insanların maymunlardan veya şempanzelerden daha az uyuduğuna inanıyor? Gelin hep birlikte bilim camiasının bu sorunun cevabını bulmak için ne düşündüğüne bir göz atalım.
Uykunun bağışıklığımız, hafızamız ve diğer tüm sağlık koşullarımız için kritik olduğu biliniyor, ancak Toronto Mississauga Üniversitesi'nden evrimsel antropolog David Samson tarafından yapılan araştırma, insanların diğer primatlardan daha az uyuduğunu buldu. Bulmak için, en alakalı kanıtları bulabileceğimiz "endüstriyel olmayan çağdaş toplumları" araştırdık.
İnsanlar Zamanla Az uyumayla Bütünleşmiş Olabilirler?
Samson, çalışmalarının bir parçası olarak, Madagaskar ve Guatemala gibi yerlerdeki çeşitli popülasyonların yanı sıra Tanzanya'daki Hadza avcı-toplayıcıları üzerinde çalıştı. 2018'de yayınladığı araştırma, zamanla insanların en derin uyku hali olan REM dışında uyku süresini azalttığını gösterdi. 2021'de yayınlanacak araştırmasında, bunun neden gerekli olduğuna dair bir hipotez öne sürüyor.
Yıllık Antropoloji İncelemesinde yayınlanan araştırmada Samson, güvenlik nedenleriyle insanların daha az süre uyumasını önermektedir. Çünkü primatların aksine insanlar ağaçlarda değil yerde uyurlar. Küçük barınaklarda yaşayanların bir kısmı uyurken, bir kısmı da yırtıcıların peşine düştü.
Primatlar Arasındaki Araştırmalar Hala Devam Ediyor?
Queen's Üniversitesi'nden evrimci ekolojist Isabella Capellini de aynı fikirde. Capellini, 2008 yılında yaptığı çalışmada, avlanma riski taşıyan memelilerin ortalama olarak daha az uyuduğunu ortaya koydu. Ancak Cappellini, insanların ve primatların çok farklı uyuduklarına katılmıyor.
Cappellini'nin Samson'a itiraz etmesinin ana nedeni, primatların uyku zamanlarının genellikle tutsaklarla ilgili çalışmalardan derlenmesidir. Ekolojist, hayvanların vahşi doğada ne kadar uyuduklarına dair net bir bilgi olmadığını söyledi.
Öte yandan, esaret altındaki hayvanların stres nedeniyle daha az uyuyabileceğine veya can sıkıntısı nedeniyle daha fazla uyuyabileceğine dikkat çekiyor. Öyleyse neden insanların primatlardan daha az uyuduğu hala tartışılıyor. Bu tartışmayı sonuçlandırmak için, vahşi doğada bulunan primatlar hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulanmıştır.