OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU ALANINDA KULLANILAN ALTERNATİF TERAPİ VE TEDAVİLER 

BESLENMEYE İLİŞKİN UYGULAMALAR: DİYET TEDAVİLERİ VE VİTAMİN-MİNERAL DESTEĞİ

Diyet tedavilerine başvurmak, vitami- mineral ya da çeşitli biçimlerde besin desteği sağlamak gibi yollarla beslenmeye ilişkin düzenlemeler yapmak otizm spektrum bozukluğu alanında en sık başvurulan alternatif yöntemler arasında yer almaktadır. Bu tür uygulamaların maileyetinin düşük olması, tedavi sırasında kullanılan vitamin, mineral gibi malzemelere erişimin kolay olması ve bu uygulamaların zararsız olduğunun düşünülmesi nedeniyle bu uygulamalara sıklıkla başvurulmaktadır. Ancak, bazı vitamin ve mineralleri aşırı dozda maruz kalmak ya da diyet nedeniyle bazı besinleride yeterli düzeyde alamamak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bazı durumlarda ise, bitkisel ve doğal olmaları nedeniyle zararsız olduğu iddia edilen ilaçlar bireyin aldığı diğer ilaçlarla etkileşime girerek onların etkinliğini azaltmak, diğer ilaçların toksik neden olmak gibi nedenlerle sağlığa zararlı olabilmektedir.

Otistik özellikler gösteren bireylerin tedavi edilmesi amacıyla sıklıkla gluten-kazein diyeti uygulamalarına başvurulmaktadır. Gülten buğday, arpa, yulaf gibi tahıllar ve bu tahıllardan elde edilen ürünlerde; kazein ise, süt ve süt ürünlerinde bulunan proteinlerdir. Otistik özellikler gösteren bireylerin bağırsaklarının aşırı geçirgenliği nedeniyle bu proteinleri sindiremediği ve bu durumun ise, beyinde sinirsel uyarım etkisi yaptığı varsayılmaktadır.    Bu varsayım bilimsel olarak doğrulanmamış olsa da gluten diyetinde bazı tahılların; kazein diyetinde ise süt ve süt ürünlerinin tüketimi yasaklamaktadır. Bu diyetle örneğin, buğday unu yerine pirinç unu, mısır unu, süt yerine soya sütü gibi ürünler önerilmektedir. Çeşitli kaynaklarda tahıl, süt ve bunlara dayalı ürünlerin tümü ile yasaklandığı diyetlerin özellikle gelişme çağındaki çocuklar için zararlı etkilerinin olabileceği uyarısı yapılmaktadır. Glüten-kazein diyetinin otizm spektrum bozukluğu alanında işe yaradığını gösterir nitelikte deneysel araştırma bulgusu olmadığı gibi, son dönemde bu uygulamaların olası zararlı etkilerinden söz edilmektedir.

Vitamin-mineral desteği ya da diğer besin desteklerini sağlamaya ilişkin uygulamalarda vitamin, mineral ya da diğer besin destekleri ilaç, toz, krem, sıvı olarak, banyo yoluyla ya da enjekte edilerek verilir. A vitamini, B6, B12, C ve D vitamini vermek, magnezyum, kalsiyum gibi mineraller ve omega 3 yağ asidi vermek gibi uygulamaları bulunmaktadır. 

Bu uygulamaların işe yaradığını gösterir nitelikte deneysel araştırma bulgusu yoktur!!!