Beyin REM Uykusu Aşamasında Duyları Nasıl Kontrol Ediyor?
Bilim adamları, beyin ve uyku arasında keşfedilen bir mekanizmanın nasıl çalıştığını ortaya çıkardı. Farelerde yapılan araştırmalar, travma sonrası stres bozukluğu gibi durumlar için yeni tedavilere kapı açabilir.
Rüyalar ve beyin arasındaki ilişki uzun yıllardır araştırılsa da tam olarak aydınlatılamamıştır. Evet; rüya görürüz, gördüğümüz rüyalardan etkileniriz ve rüya gördüğümüzde beynimiz duygularımızı tetikler. Peki bunun arkasındaki mekanizma nedir? İsviçre'de görev yapan Bern Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, bu gizemli sürecin arkasındaki nedenleri çözmeyi başardı. Gelin bu ilginç araştırmaya birlikte göz atalım.
İnsanlar REM uykusu sırasında rüya görürler. Uzmanlar araştırmalarında beyin ve uyku arasında önemli bir bağlantı olduğunu ve uyku sırasında olumlu duyguların arttığını belirlediler. Öte yandan; uyku sırasında olumsuz duygular bastırılır. İlginçtir ki, beynin duyguları yöneten kısmı uyku sırasında aktif değildir. Farelerde yapılan yeni araştırmalar bu karmaşık duruma ışık tutuyor. Uzmanlar, farelerdeki bulguların insanlar için de geçerli olduğunu söylüyor.
Travma Sonrası Stres Bozukluğunun Önüne Geçilecek
Bilim adamları, farelere güvenlik veya tehlike ile ilgili sesler çıkarmayı öğretti. İşlem sırasında farelerin beyinleri takip edildi. Uzmanlar bu çalışmaların ilk aşamasını tamamlayıp ardından ikinci aşamaya geçiyor. Bu aşama, beynin uyku ve uyanıklık sırasında öğretilen sesleri nasıl işlediğine odaklanır. Çalışmanın ikinci aşaması şaşırtıcı ayrıntılar sağladı.
Araştırmanın nasıl devam ettiğini anlamak için önce sinir hücrelerini veya nöronları anlamamız gerekir. En basit haliyle anlatalım. Kabaca söylemek gerekirse, bir sinir hücresi 3 kısımdan oluşur. Bu kısımlar; yanıt alan dendritler, yanıt gönderen aksonlar ve diğer nöronlarla etkileşime girmesini sağlayan somadır (hücre gövdesi). Bu hücrelerdeki çalışma düzeni, uyku sırasında neler olduğunun kısmen anlaşılmasını sağlar.
Fareler Üzerinde Denemeler Yapılıyor
Bilim adamları, farelerin beyinlerini inceleyerek, REM uykusu sırasında dendritler tamamen uyanıkken hücre gövdelerinin tamamen uykuda olduğunu buldular. Bunun anlamı: Sıçanlar, gelen bir güvenlik veya tehlike sesini anlayabilir, ancak özellikle tehlikeye aşırı tepki veremez. Çünkü sinir hücreleri "yarı çalışır" durumdadır. Uzmanlar, sistemin düzgün çalışmadığını ve endişeye neden olduğuna inanıyor.
Bu araştırma sayesinde travma sonrası stres bozukluğu gibi hastalıklara yeni bir kapı aralanmaktadır. Uzmanlar, fare bulgularının stres, kaygı, depresyon veya panik atak geçiren insanlara yardımcı olabileceğine inanıyor. Ancak şu anda bahsettiğimiz hastalıklardan kurtulmak için yeni tedavilerin olduğu söylenemez. Araştırmaların devam etmesi ve araştırmaların insanlara aktarılması gerekiyor.
