İKİNCİL PEKİŞTİREÇLER

İkincil pekiştireçler sosyal pekiştireçler , nesne pekiştireçleri , etkinlik pekiştireçleri , ve sembol pekiştireçler olarak dört grupta toplanır. linklere tıklayarak bilgilere ulaşabirsiniz.

Hiçbir öğretmen ya da uygulamacı öğrencilerini yeni davranışlar kazandırmak ya da uygun davranışlarını arttırmak için birincil pekiştireçlere bağımlı hale getirmemelidir. Birincil pekiştireçler, otizm ya da ağır derecede yetersizliği olan öğrenciler için bile uygun davranışın hızlı edinilmesini sağlamak için geçici önlemler dir. Dolayısıyla, her durumda ikincil pekiştireçler zamanla birincil pekiştireçlerin yerini alacak biçimde planlama yapılmalıdır.

İkincil pekiştireçler biyolojik gereksinimlerimizi karşılamaya yönelik olmayan, övgü sözcükleri ya da tercih ettiği diğer etkinliklere katılma fırsatı gibi sosyal uyaranları ya da tercih ettikleri nesnelere ulaşma gibi nesnel durumları içerebilir. Ayrıca, ikincil pekiştireçler bir başka pekiştireç ile değiştirilebilen jeton, kupon, marka gibi sembolik bir nesne sunumunu da içerebilir. Sembolik pekiştireç olarak adlandırılan bu pekiştireçleri birey pekiştirici etkisi olan nesne, etkinlik vb. ile değiş tokuş yapılabilir.

Birincil pekiştireçlerin aksine, ikincil pekiştireçler koşullu pekiştireçler  veya öğrenilmiş pekiştireçler olarak da tanımlanırlar. Ancak, özellikle küçük yaşta yetersizlikten ileri derecede etkilenmiş olan diğer bir deyişle düşük işlevli çocuklarda ikincil pekiştireçlerin anlamı tam olarak anlaşılamayabilmektedir. Bu durumda ikincil pekiştireçler bir süre birincil pekiştireçler ile birlikte sunulmalı ve öğrenci ya da bireyin ikincil pekiştirecin anlamını kavraması sağlanmalıdır.

İkincil pekiştireçlerin etkili olmadığı öğrenci gruplarında uygun davranışı kazandırmak için sık sık birincil pekiştireçlerin sunulması gerekmektedir. Ancak, diğer taraftan birincil pekiştireçlere bağımlı olmamak için birincil pekiştireç kullanımı daima bir tür ikincil pekiştireç ile bir arada olmalıdır.