OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU TANI ÖLÇÜTLERİ
SINIRLI/YİNELEYİCİ İLGİ VE DAVRANIŞLAR
1. Sınırlı alanda, yoğun ve sıra dışı ilgiler:
- İlgi takıntılarına sahip olmak:
Çocuk akranlarının pek de ilgisini çekmeyen bazı konulara karşı aşırı ilgi duyuyor ve başka konuları dışlayarak sürekli o konularla ilgileniyor olabilir.
- İlgi duyulan konularla ilgili ince ayrıntıları anımsamak:
Çocuk kendi favori konularındaki en ince ayrıntıları bile ezbere biliyor olabilir. Örneğin hangi havayoluna ait uçağın ne zaman kaza yaptığı.
2. İşlevsel olmayan belli düzen ve rutinlere aşırı bağlılık:
- Belli etkinlikleri her zaman belli bir sırayla yapmak istemek
- Günlük yaşamındaki değişiklikler karşısında aşırı tepki göstermek
- Değişiklikleri daha kolay kabullenebilmek için meydana gelecek değişikliklerle ilgili önceden bilgi sahibi olmaya gereksinim duymak
3.Yineleyici (kendini uyarıcı) davranışlar:
- Sıra dışı beden hareketleri sergilemek:
Çocuk; parmak ucunda yürümek, kendi ekseni etrafında dönmek, durduğu yerde sallanmak, farklı bir beden duruşuna sahip olmak, farklı bir yürüyüş şekline sahip olmak gibi bedensel özellikler gösteriyor olabilir.
- Sıra dışı el hareketleri sergilemek:
Çocuk; ellerini kanat çırpar gibi sallamak, parmaklarını oynatmak, ellerini farklı bir biçimde sabitlemek gibi el hareketleri yapıyor olabilir.
4. Nesnelerle ilgili sıradışı ilgiler ve takıntılar:
- Nesneleri sıradışı amaçlarla kullanmak:
Çocuk, oyuncak bebeğin kollarını açma-kapama ya da oyuncak arabanın sileceğini indirip-kaldırmak gibi, bir nesnenin küçük bir bölümü ile ilgili davranışları tekrar tekrar yapıyor olabilir.
- Nesnelerin duyusal özellikleriyle aşırı ilgilenmek:
Çocuk eline aldığı nesneleri koklamak ya da gözlerinin önünde evirip çevirmek gibi davranışlar gösteriyor olabilir.
- Hareket eden nesnelere aşırı ilgi göstermek:
Çocuk, tekerlek ya da pervane gibi dönen nesnelere, akan suya ya da yanıp sönen ışık gibi hızlı hareket eden görüntüleri kitlenip kalıyor olabilir.
- Nesne takıntılarını sahip olmak:
Çocuk, bazı sıradışı nesneleri sürekli gözünün önünde ya da elinde tutmak istiyor olabilir.