OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU 

ALT KATEGORİLERİ 

Amerikan psikiyatri birliği'nin ve Dünya Sağlık Örgütünün kılavuzlarına göre, otizm spektrum bozukluğu kapsamında 5 ayrı alt kategori  yer almaktadır.

•  OTİZM

• ASPERGER SENDROMU

• ATİPİK OTİZM

• ÇOCUKLUK DEZENTEGRATİF BOZUKLUĞU

• RETT SENDROMU

Bu alt kategorilerin her biri aşağıda kısaca tanıtılmaktadır.

OTİZM

Amerikan Psikiyatri Birliği, otizm spektrum bozukluğu içinde yer alan otistik bozukluk tanısı için sınırlı yineleyici tanı ölçütü , iletişim sorunları tanı ölçütü , sosyal etkileşim tanı ölçütü linklerini verdiğim tanı ölçütlerinin 12 belirtisinden en az altısına sahip olması koşulunu kabul etmektedir. Ayrıca, bu belirtilerden en az ikisi sosyal etkileşim sorunları kategorisiyle, en az birer tanesi ise diğer iki kategoriyle ilişkili olmalıdır. Bunlara ek olarak, bu belirtilerden en az biririn 36 aydan önce çıkmış olmasıda gerekmektedir

ASPERGER SENDROMU 

Asperger sendromunun otizmden farkı, iletişim sorunları alanında herhangi bir belirtiye  rastlanmaması dır.  Diğer bir deyişle,  Asperger sendromu  otizmden daha hafif seyreden bir otizm spektrum bozukluğu kategorisidir. Asperger sendromunda da sosyal etkileşimde sorunlar ile  ilgi/ davranış sınırlılıkları ve takıntıları  görülebilmektedir. Ancak, bu sorunların biçimi ve düzeyi kişiden kişiye büyük farklılıklar göstermektedir.

ATİPİK OTİZM

(Başka türlü sınıflandırılmayan yaygın gelişimsel bozukluk)

Atipik otizm, otizmin bazı özelliklerinin görülüp, bazılarının görünmemesi durumlarında; diğer bir deyişle, kuşkulu durumlarda konulan tanıdır. Örneğin, hafif otistik belirtiler gösterme durumunda  ya da yüksek işlevli otizm özelliği gösterme durumunda, genellikle, atipik otizm tanısı konmaktadır. Atipik otizm tanısı konulabilmesi için çocuğun sosyal etkileşim alanında en az bir ve diğer iki alandan birinden en az bir belirti göstermesi yeterlidir. Dolayısıyla, atipik otizm tanısı koyarken çok dikkatli olunması önerilmektedir.

ÇOCUKLUK DEZENTEGRATİF BOZUKLUĞU 

Çocukluk dezentegratif bozukluğu iki yaştan sonra başlamakta ve bozukluğun başlamasıyla, önceden edinilmiş yetiler hızla yitirilmektedir. Çocukluk dezentegratif bozukluğu tanısı alan çoğu çocuğun zihinsel becerileri, ileri derecede zihin özürlü düzeyine kadar gerilemekte dir. Bu çocuklar, birkaç yıl içinde, ileri düzeyde otizme sahip çocuklara çok benzer hale gelmektedirler. Çocukluk dezentegratif bozukluğuna çok çeyrek rastlanmaktadır ve bu tanıyı alan  çocukların büyük bir çoğunluğu erkektir.

RETT SENDROMU

6-18 Aylar arasında ortaya çıkan, giderek kötüleyen ve ender rastlanan bir bozukluktur. Neredeyse yalnızca kızlarda görülen bu sendrom genetiktir ve çoğu vakada x kromozomunda yer alan MECP2 geninde bozukluk saptanmaktadır. Sendromun başlamasıyla; tüm zihinsel, sosyal, iletişimsel ve devinsel beceriler gerilemektedir. Tipik olarak; başın büyümesinde yavaşlama, elleri kullanmada zorluk, takıntılı el hareketleri ve yürüme sorunları gözlenmektedir. Eşlik eden diğer belirtiler ise, soluk alıp vermede sıra dışılık ve diş gıcırdatmadır. Bu sendromun yaygınlığının 10-15 binde bir olduğu sanılmaktadır.